Như các nhà hậu hiện đại luôn nói với chúng ta, ngôn ngữ là một thứ rất khó nắm bắt. Ý nghĩa chính xác của từ ngữ có thể thay đổi liên tục thay vì cố định mọi lúc mọi nơi. Nếu bản chất khó nắm bắt của ngữ nghĩa là một vấn đề khi sử dụng chỉ một ngôn ngữ, thì với các dịch giả chuyên nghiệp hay những người đang nghiên cứu ngôn ngữ nước ngoài hoặc học một ngoại ngữ, vấn đề càng tăng gấp nhiều lần. Khi làm việc với nhiều ngôn ngữ, duy trì nghĩa của những từ khó nắm bắt ý nghĩa thực sự cũng khó như trượt băng. Dưới đây là một số khía cạnh dễ bị dịch thuật sai trong ngôn ngữ:
Thành ngữ
Những công cụ dịch tự động, như Google Translate, thường xuyên phải vật lộn khi dịch các cụm từ mang ý nghĩa thành ngữ. Nói chung, không thể hiểu nghĩa của các thành ngữ chỉ bằng cách dựa vào nghĩa của từng từ riêng lẻ.
“Quid pro quo” (Có qua có lại) – một cụm từ tiếng Latin rất phổ biến được Google Translate dịch thành “What happens in Vegas” (chuyện xảy ra ở Vegas).
Những cụm từ như “heavy smoker” không chỉ đòi hỏi phải biết nghĩa của từng từ mà còn phải hiểu và đánh giá cách sử dụng cụm từ trong ngôn ngữ nói hàng ngày. Ở đây, cụm từ này chỉ một người nghiện thuốc lá nặng chứ không phải một người thừa cân nghiện thuốc lá.
Một số cụm từ thành ngữ được mang trọn vẹn từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, nhưng không phải lúc nào trường hợp này cũng xảy ra. “He’s getting on my nerves” (Hắn làm tôi bực mình) và “Er geht mir auf die Nerven” trong tiếng Đức có nghĩa tương đương nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, tiếng Đức và tiếng Anh không hề giống nhau: Ví dụ, ‘He had the nerve to say that’ (Hắn có gan nói rằng) không cùng nghĩa với ‘Er hatte die Stirn, das zu sagen’ (dịch nghĩa đen có nghĩa là “hắn có cái trán…”).
Từ viết tắt
Những từ viết tắt thường xuyên khiến dịch giả đau đầu. Nên giữ từ viết tắt ban đầu, hay tạo ra một từ viết tắt mới từ bản dịch tên của một tổ chức? Điều này phụ thuộc vào việc tổ chức đó có nổi tiếng hay không. Ví dụ, từ viết tắt của WTO trong tiếng Pháp (OMC) cũng phổ biến như bản tiếng Anh. Tuy nhiên, với các tổ chức khác ít nổi tiếng hơn thì câu chuyện lại khác. Nếu bạn dịch tên của một tổ chức, thì việc dịch từ viết tắt tên tổ chức đó cũng là điều hợp lý. Nhưng sau đó, bạn sẽ phải đối mặt với nguy cơ là mọi người có thể không nhận ra được đó là tổ chức nào. Một trong những cách an toàn để đối phó với vấn đề này là để lại tên gốc và từ viết tắt – ví dụ, ‘Summer Camp Switzerland’ – trại hè Thụy Sĩ- và SSC, nhưng trước đó đã đưa bản dịch tên tổ chức trong ngoặc đơn khi cái tên xuất hiện lần đầu.
Các bản dịch gây phiền hà khác
Có rất nhiều khía cạnh gây khó khăn cho dịch giả như: tên riêng của người, tổ chức và nơi chốn; cách dùng từ lóng; và xử lý các dấu câu. Trong khi giải pháp xử lý là tùy thuộc lựa chọn mỗi người, bạn nên cẩn thận xem xét cách những người khác đã xử lý vấn đề này và chọn giải pháp tinh tế cũng như hiệu quả nhất. Sự nhất quán cũng là một yếu tố quan trọng – hãy chọn một cách xử lý theo bạn là hợp lý nhất và dùng nó thường xuyên. Hy vọng ý nghĩa bạn muốn truyền đạt sẽ không lạc lối trong bản dịch.
DỊCH TIẾNG là một trong số những nhà cung cấp dịch vụ dịch thuật hàng đầu tại Hà Nội. Ngoài ra, công ty còn cung cấp dịch vụ dịch thuật đối với hơn 20 loại ngôn ngữ khác nhau. Công ty Dịch Tiếng đáp ứng nhu cầu dịch thuật tài liệu kỹ thuật, pháp lý, học thuật, y học và marketing, cùng nhiều loại tài liệu khác. Quý khách hàng vui lòng tham khảo thêm thông tin trên website http://www.dichthuattieng.com.vn/ hoặc liên hệ hotline +84 934 425 988.