LÀM VIỆC VỚI TỪ VÀ NGHĨA CỦA TỪ
Sự mơ hồ và văn học
Chúng ta có xu hướng nghĩ về ngôn ngữ như một phương tiện rõ ràng và theo nghĩa đen để giao tiếp chính xác các tư tưởng và suy nghĩ. Nhưng ngay cả khi chúng ta sử dụng ngôn ngữ theo nghĩa đen, hiểu lầm vẫn phát sinh và ý nghĩa vẫn có thể thay đổi. Mọi người có thể cố ý hoặc vô ý tạo ra sự mơ hồ. Tuy nhiên, khi ai đó sử dụng một câu hay cách diễn đạt có khả năng tạo sự mơ hồ, thường thì ý định của họ chỉ là diễn đạt một ý duy nhất. Như chúng ta đã biết, hầu hết các từ có nghĩa biểu đạt, tức là phần nghĩa rõ ràng, và nghĩa liên tưởng, tức là nghĩa ẩn. Ngoài ra, chúng ta thường sử dụng từ ngữ theo những cách tu từ. Mặc dù ngôn ngữ tu từ thường được dùng trong thơ ca và văn học tưởng tượng hơn, nhưng chúng cũng khá phổ biến trong lời nói hàng ngày.
Sự mơ hồ là một phương tiện đầy chất thơ. Bản chất của con người là cố gắng tìm ra ý nghĩa trong cuộc trao đổi. Chúng ta được đưa cho một văn bản, và đổi lại chúng ta đưa ra cách hiểu về văn bản đó. Những liên hệ riêng của chúng ta giúp chúng ta hiểu được thứ được trình bày trước mắt.
Một đặc trưng của văn học những năm cuối thế kỷ XX, cũng như của văn học hậu hiện đại, đó là sự chắc chắn luôn bị đặt câu hỏi, và từ đó phóng dụ trở thành một hình thức biểu đạt thích hợp. Phóng dụ là một ví dụ cổ điển của diễn ngôn kép tránh việc thiết lập một trung tâm trong văn bản, bởi trong phóng dụ, sự liên kết của tác phẩm được một cái gì đó không thực sự hiện diện ở đó mang lại. (16)
Ngược lại với các biểu tượng, thường được dùng để truyền tải các dấu hiệu và thể hiện chân lý phổ quát, phóng dụ và ẩn dụ lại chia dấu hiệu ra và phơi bày sự không bó buộc của nó. (Tôi dùng từ “dấu hiệu” ở đây để chỉ ý nghĩa được biểu thị trực tiếp – xem dưới đây) Vì vậy các biểu tượng ngụ ngôn trong văn học đương đại có thể được xem như sự phản chiếu những nhấn mạnh hậu hiện đại vào người đọc như những nhà đồng sản xuất, do chúng mời gọi sự tham gia chủ động của người đọc trong việc tạo ra ý nghĩa. (16)
Phép ẩn dụ thực sự là những công cụ hậu hiện đại được đánh giá cao, bởi chúng là phương tiện thể hiện sự mơ hồ rất rõ ràng. Một ẩn dụ sống động luôn mang nghĩa kép, tức là cả nghĩa đen và nghĩa chuyển.
Một ẩn dụ gây ra sự so sánh, nhưng do nền tảng tương đương không phải lúc nào cũng được đưa ra, ẩn dụ nhấn mạnh vào sự tự do suy luận của người đọc thay vì ý kiến của tác giả. (16)
Trong lịch sử, chúng ta có thể nhắc đến Saussure như người đã khởi xướng cuộc tranh luận liên quan đến sự không bó buộc của dấu hiệu như đã mô tả trong tác phẩm Ngôn ngữ học tổng hợp của ông. Cái biểu đạt có thể không thay đổi, nhưng cái được biểu đạt sẽ biến đổi tùy thuộc vào ngữ cảnh. Về sự thay đổi theo thời gian, Saussure nói rằng “bất cứ yếu tố nào liên quan đến sự thay đổi, dù chúng hành động độc lập hay kết hợp với nhau, đều dẫn đến kết quả là sự thay đổi trong mối quan hệ giữa dấu hiệu và sự biểu đạt.” (Saussure, 1983, p. 75)
Khi xem xét những lý do vì sao tất cả các khía cạnh nêu trên có thể được xem như một lời nguyền, không ví dụ văn học nào tốt hơn Kinh thánh. Cuốn sách đặc biệt này, với tư cách trung tâm của ba tôn giáo quan trọng nhất thế giới, đã trải qua rất nhiều phân tích chi tiết và kỹ lưỡng trong suốt hàng trăm năm nhằm soi sáng ý nghĩa và xác định “một lần và mãi mãi” cách sống và thờ phụng đúng đắn.
Sự ngược đãi và áp bức đã bắt nguồn từ những cách hiểu khác nhau này, dù là bắt nguồn từ niềm tin chân chính về bản chất ma quỷ của những người dị giáo, hay sử dụng Kinh thánh vì mục đích chính trị, như Hitler đã từng làm để tận diệt người Do Thái. Có thể chắc chắn một điều rằng những người chịu đựng ngược đãi và áp bức này xem sự mơ hồ ngôn ngữ là một lời nguyền, bởi cách họ hiểu Kinh thánh bị coi như là tà giáo, và họ bị loại bỏ bởi những kẻ hiểu chính cuốn Kinh thánh đó theo những cách khác.
(Còn tiếp)
DỊCH TIẾNG là một trong số những nhà cung cấp dịch vụ dịch thuật hàng đầu tại Hà Nội. Ngoài ra, công ty còn cung cấp dịch vụ dịch thuật đối với hơn 20 loại ngôn ngữ khác nhau. Công ty Dịch Tiếng đáp ứng nhu cầu dịch thuật tài liệu kỹ thuật, pháp lý, học thuật, y học và marketing, cùng nhiều loại tài liệu khác. Quý khách hàng vui lòng tham khảo thêm thông tin trên website http://www.dichthuattieng.com.vn/ hoặc liên hệ hotline +84 934 425 988.